Orthopedische schoentechniek

 

Lezing – orthopedische schoentechniek

Voor de lezing zijn uitgenodigd de heren Ben van den Ing (podoloog) en Paul Volwater (orthopedisch schoentechnicus), beiden van de firma Van Gils, orthopedische schoentechniek te Leiden. Deze firma is als eenmansbedrijf begonnen, en nu werken er 12 personen en zal binnenkort de 2e vestiging geopend worden.

Probeer Altijd te Lopen
De twee heren stellen zich voor en bespreken om de beurt een deel van het verhaal rondom orthopedische aanpassingen en orthopedisch schoeisel.
Zij beginnen met de stelling:
“Er zijn voor mijn voeten nergens goede schoenen te koop”
en vragen of de aanwezigen het daarmee eens zijn.
  • Het is wetenschappelijk bewezen dat bewegen er voor zorgt dat de gewrichten soepeler blijven, en bij soepeler gewrichten is er minder pijn, wat het bewegen weer gemakkelijker maakt.     De voet bestaat uit veel botjes (zie figuur 1). Problemen van de voet kunnen verschillende oorzaken hebben. Naast de “normale” rechte voet (die geen problemen geeft) komen problemen door een platte of een holle voet. De klachten die kunnen optreden zijn spierpijn, fybrosepijn, botpijn en zenuwpijn.
  • Goede confectieschoenen kunnen vaak al een oplossing geven, wel is dan van belang dat de schoenen: een gepolsterde rand en een extra diepe hielpartij (contrefort) hebben voorzien zijn van een schokdempende loopzool in meerdere breedtes verkrijgbaar zijn een goede afwikkeling hebben
    een gepolsterd en ondersteunend corrigerend voetbed hebben en een veter- of klittenbandsluiting hebben.
  • Darnaast moet goed in de gaten gehouden worden waar en waarvoor je de schoen gebruikt. Een elegante sandaal met hoge hak is bijvoorbeeld wel geschikt voor een feestje waar je niet veel hoeft te lopen, maar om te wandelen moet je een stevige schoen hebben (zie figuur 2). Bij voetproblemen wordt eerst gekeken of een steunzool een oplossing kan bieden. Deze steunzool moet corrigerend, ontlastend en stabiliserend zijn. Hiervoor bestaan verschillende soorten steunzolen, afhankelijk van het probleem (zie figuur 3). Als dat niet voldoende oplossing biedt is de volgende mogelijkheid een OVAC (Orthopedische Voorziening Aan de Schoen) (let wel: we spreken hier nog steeds over confectieschoenen).
  • Mogelijkheden hierin zijn een koolstofzoolverstijving, een hak/zoolverhoging, pro/supinatie wiggen of een afwikkelvoorziening (zie figuur 4). Een wig kan gebruikt worden om de stand van het been (X- of O-benen) iets te corrigeren en zo de pijn te verminderen. Een zoolverhoging kan een beenlengteverschil tot 6 cm oplossen die bijvoorbeeld na een heupoperatie ontstaan is.
  • De volgende mogelijkheid is de SOS (Semi-Orthopedische Schoen).Dit is een fabrieksmatig gemaakte schoen, maar met extra ruimte voor een doorlopend voetbed. Deze wordt altijd voorgeschreven door een arts en wordt deels vergoed door de verzekering (de eigen bijdrage is momenteel € 112,50).Bij deze schoen wordt gekeken welke aanpassingen er gemaakt moeten worden en wordt er veel tijd besteed aan nazorg.
  • Als laatste is er de mogelijkheid van de OS (Orthopedische Schoen). Voorschrijving gebeurt ook hier door een specialist. De doelgroep bestaat uit mensen met sterke vergroeiingen aan de voeten door bijvoorbeeld een reumatische aandoening, wanneer er een spalk gedragen moet worden (lengte- of breedte problemen, hoe kom je in je schoen) en bij neuropathie (geen gevoel in de voeten). Dit zijn heel dure schoenen, omdat zij handgemaakt zijn en, samen met de nazorg, zo’n 30 tot 35 manuren aan werk kosten. Ook hier wordt het grootste deel door de verzekering vergoed en bedraagt de eigen bijdrage € 112,50. Na 3 maanden kom je in aanmerking voor een wisselpaar en na 15 maanden voor vervanging.
  • Vroeger kon je keizen uit hooguit twee kleuren (bruin en zwart), tegenwoordig mag je zelf de kleuren kiezen en ook is er overleg over hoe je wilt dat de schoen er uit ziet.
Hierna is de mogelijkheid tot het stellen van vragen:
1)     Als je naast orthopedische schoenen ook pantoffels wil geldt daar dan ook die gebruikstermijn van 15 maanden voor?
Nee, op indicatie worden beide vergoed.
2)     Waarom worden afwikkelbalkjes niet vergoed?
Dat is wisselend: als ze voorgeschreven worden door een specialist (bij een gecompliceerde afwikkeling) worden ze wel vergoed. Hetzelfde geldt bij beenlengteverschil: onder de 3 cm wordt het niet vergoed, daar boven wel, en als het om een combinatie van beenlengteverschil en afwikkeling gaat wordt het ook vergoed.
3)     Zijn alle orthopedische schoenen even duur (hoog of laag)?
Als er een lage schoen wordt voorgeschreven is dat bij het maken natuurlijk goedkoper dan een hoge schoen of laars, en de verwijzer geeft aan wat noodzakelijk is. Omdat de eigen bijdrage in alle gevallen hetzelfde is, is er geen prijsverschil voor de gebruiker, wel voor de verzekering.
4)     Als de voeten erg verschillend zijn, worden er dan verschillende schoenen gemaakt?
Voor een prothese moet de schoen soepel zijn, voor een diabeet zacht en zonder naden. De schoenen worden altijd als paar gemaakt en er wordt dan gekeken welke aanpassing gemaakt moet worden.
5)     Als je jong begint met (steun)zooltjes, kom je er dan ooit vanaf?
In het algemeen kan je stellen dat bij 7 jaar de botstructuur pas goed bestaat en daarna is correctie mogelijk (therapeutisch). Na het 17e levensjaar zie je dan vaak dat er zonder zooltjes gelopen wordt, maar na het 40e levensjaar wel weer. Als je de zooltjes een half jaar gebruikt kan de correctie al veel helpen.
6)     De vetkussentjes tussen de botten is weg, is daar wat aan te doen?
Er zit normaal gesproken ongeveer 15 mm vetweefsel onder de voet, waar de receptoren in zitten die de signalen naar de hersenen sturen. Als dit vetweefsel weg is kan je het beste een voetbed gebruiken met een heel zacht materiaal op de pijnlijke plekken.
7)     Op de achterkant van het blad dat we gekregen hebben staat iets over een gratis voettest, hoe zit dat?
Klopt, deze test is om een indicatie te krijgen of en wat er nodig is. Als er een aanpassing nodig is gaat dat via de verwijzing van een specialist (voor diegenen die niet aanwezig waren: informatie is ook te vinden op www.nvos.nl)
8)     Laarsjes voor dames zijn altijd enkellaarsjes, maar kan het ook hoger?
Ja, als je meer modische, hogere laarsjes wil kan dat binnen zekere grenzen ook. We gaan er van uit dat je beter schoenen kan maken die misschien iets duurder zijn maar die gedragen worden dan schoenen die de gebruiker eigenlijk niet mooi vindt en daarom minder draagt.